Kursus Leauwe yn Fryslân 2018 – 2019
‘Leauwe yn Fryslân’ is in kursus foar foargongers – pastoraal wurkers, predikanten, prysters – dy’t harren ferdjipje wolle yn de Fryske kontekst fan leauwen, tsjerke en teology.
Programma 2018 – 2019 yn it Frysk
Programma 2018 – 2019 in het Nederlands
Kursiste Gerda Keijzer hat as ôfsluting fan de kursus it ûndersteand artikel skreaun.
De vraagstelling waarmee we de cursus ingingen was hoe het verband is tussen evangelie en cultuur. De vraag die ik in dit artikel wil beantwoorden ligt in het verlengde hiervan en luidt: In welke mate liet de Friese theoloog Oepke Noordmans zich beïnvloeden door zijn culturele Friese achtergrond? En: Heeft hij iets bijgedragen aan de Friese spiritualiteit? En zo ja, op welke wijze?
Oepke Noordmans werd geboren in 1871 in Oosterend, Friesland. Hij groeide op in Scharnegoutum. Hij studeerde theologie in Leiden en Utrecht, werd in 1903 Hervormd predikant, eerst in Idsegahuizen-Piaam, later in Suameer en zijn laatste gemeente was Laren (Gld). Hij stierf in 1956 op 84 jarige leeftijd. Oepke Noordmans was een Fries in hart en nieren. In zijn intredepreek in Idsegahuizen zegt hij:
‘Het is een bekende zaak dat het volkskarakter op de taal die er gesproken wordt invloed uitoefent. Maar niet alleen tussen de klank der woorden en de aard der volkeren bestaat verband, ook de gehele wijze van zich uitdrukken geeft te denken ’(Noordmans, Verzamelde Werken Bd 1, p. 17).
Taal en volkskarakter horen voor Noordmans onlosmakelijk bij elkaar. Toch is Noordmans niet een voorvechter voor de Friese taal geworden.Het komt eenvoudigweg niet bij hem op om de Friese taal te promoten. Dat komt wellicht niet alleen door het feit dat hij al snel buiten Friesland aan het werk ging, maar meer doordat hij op een scharnierpunt in de ontwikkeling van de Friese taal en cultuur stond. Noordmans was een tijdgenoot van Wumkes. Wumkes was een van de voormannen van de Friese Bewegingen is betrokken bij de oprichting van het Kristlik Frysk Selskip in 1908.