40 dagen bouwen

Een verrassing van het nieuwe oecumenische leesrooster: in de 40 dagen staat het geschrift Nehemia centraal. Dat treft, dacht de predikant, want daarover hebben we in het najaar een aantal gespreksavonden gehad. Nehemia bleek toen bij de meeste deelnemers vrij onbekend, en dat zal bij de gemiddelde kerkganger niet anders zijn. Het mooie was echter, dat het boek spannende vragen opriep en soms onverwacht actueel bleek te zijn.

Hoe was het ook al weer? Nehemia is schenker van de koning yn Babylon, hij is een Jood in ballingschap die een hoge positie heeft weten te bereiken. Hij leeft in de tijd na de ballingschap, en het is al zover dat verschillende Joden hebben mogen terugkeren naar Jeruzalem en omstreken. Daar blijkt echter, dat er van Jeruzalem als stad weinig meer over is. Hier wil Nehemia wat aan doen, en hij vertrekt vrijwillig (zij het tijdelijk) om als stadhouder leiding te geven aan een proces van wederopbouw. En dan komt hij van alles tegen.

Wat moeten we daarmee in de tijd voor Pasen? Eén van de dingen is, dat het boek Nehemia ons met de neus op de feiten drukt van onze gewone werkelijkheid. Goede bedoelingen en idealen hebben we allemaal wel, en het is niet moeilijk die te vermenigvuldigen. Daar heb je ook geen kerk voor nodig: tijdens een avondje stappen worden er meer luchtkastelen gebouwd dan je als projectontwikkelaar in een heel leven kunt realiseren.

Maar als je het nu eens concreet wilt maken? Als je voor jezelf of voor anderen echt iets wilt veranderen? Dan loop je tegen de harde realiteit aan. Je merkt hoe de wereld is, hoe de mensen zijn, wat het materiaal toelaat, en wat niet. En daar lopen de meeste goede bedoelingen op stuk.

Als je mensen diep in hun hart kijkt, vinden de meesten zoiets als ‘eeuwig leven’ een aantrekkelijke gedachte, en rekenen ze er ook op dat er wel ‘iets’ zal zijn na de dood. De 40-dagentijd in de kerk is ervoor, om ons te laten realiseren dat de echte werkelijkheid anders is. Als er iemand eeuwig leven heeft gehad, dan is dat Jezus, en dat wisten alle gebrekkigen en armoedelijders die zijn pad kruisten. Maar de harde werkelijkheid dwarsboomde ook zijn leven. De dingen waar Hij tegenaan liep, hebben ook ons in hun macht. We kunnen wel geloven in een leven van goedheid, liefde, gemeenschap en trouw, maar het gaat anders.

De 40-dagentijd is ervoor om te beseffen, dat de krachten van deze wereld echt zijn, realiteit. En dat eeuwig leven alleen mogelijk is, als je je weg weet te vinden door de krachten van deze wereld heen. Dat is het unieke van Jezus. Hij is niet voor de harde werkelijkheid geweken, en juist zo heeft Hij de poort van het eeuwige leven weten te openen. Niet alleen voor Zichzelf, maar ook voor ons.

Het is altijd de kunst, om dat grote nieuws in ons eigen leven concreet te maken. Nehemia kan daarbij een leidsman zijn. Hij vluchtte ook niet voor de tegenwerking, maar ging op een goede manier de confrontatie aan om zijn doel te bereiken: een nieuw begin voor Jeruzalem als stad van Gods bedoelingen.

Zo kan hij ons leren, wat het is om in deze harde wereld iets concreets te laten zien van Gods plan met de mensen. Niet verkeerd, om daar eens bij stil te staan.

Liuwe H. Westra (febrewaris 2008)