Fedde Schurer lêzing fan Westra en Van der Plank

Fedde Schurer lêzing fan Westra en Van der Plank

De Fedde Schurer lêzing op 14 novimber 2015 waard yn Tresoar holden troch dr. Liuwe H. Westra, dominy te Lollum. Westra is âld-bestjoerslid fan de stichting Krúspunt.

In goed jier lyn waard ik troch it bestjoer fan de Ried fan de Fryske Beweging fia de Stifting Krúspunt frege oft ik ek ree wie om dizze Fedde Schurerlêzing te hâlden. Dat moast dan gean oer it plak fan it Frysk yn ’e tsjerken – in ûnderwerp dat fansels hielendal by de Ried fan de Fryske Beweging past, en net te ferjitten ek by de persoan fan Fedde Schurer, dy’t mear as ien kear it folsleine psalmboek ferfryske hat. No, dêroer hie ik fansels wol ideeën – fan myn earste preek ôf haw ik hast altiten it Frysk brûkt as ik dat koe yn tsjerketsjinsten, sels doe’t ik noch midden yn ’e oplieding yn Grins siet. Foar besprekken en offisjele tintamens sette ik sa’n preek dan letter oer yn it Hollânsk. Dat sei ik der dan net altyd by, omdat ik op ien of oare menier it gefoel hie dat ik dêr wolris gemiter mei krije koe mei guon fan ’e hearen professoaren – foaral dy iene, dy’t ek noch ynFryslân wenne, koe foar soks net folle begryp opbringe.

As jo klikke op ‘Tsjerke mei takomst. Tiid foar in Fryske tsjerke?’ kin jo dr. Westra syn referaat lêze.
Johann Gottfried Herder heart by it trijetal grutte geasten út de decennia krekt foar en nei 1800: foar him wie Immanuel Kant, nei him kaam Georg Friedrich Wilhelm Hegel. Allegearre filosofen dy’t bysteat wiene om in wrâldomfiemjende gedachte yn in logysk konsistent begrippesysteem út te wurkjen. En dat mei in konsintraasje en dissipline dy’t hja yn, sis, tweintich tsjokke dielen mei in pinne dellein koene. Dizze Herder wie fan
grutte ynfloed op de renaissance fan de saneamde ‘lytse folken’ yn Midden en East-Europa. Noch altiten is hy, ek foar leken, goed te lêzen troch syn poëtyske en byldzjende taal.
Dat wurdt lykwols net dien want Idealistyske Metafysica is taboe op ús filosofyske fakulteiten, safier’t dy noch besteane. Us fragen binne praktysk lykas yn it téma fan fan’e middei: ‘hoe kinne wy it Frysk in plak jaan yn’e tsjerke’. En dan wolle wy in praktysk tapasber antwurd.Mar wy stelle net sa gau mear fragen as: wat is de rol fan in beskate taal yn it oerdragen fan it wurd fan’e Bibel en it tapassen fan dat wurd yn de  sielsoarch. Is der ûnderskie yn wat taal dêrfoar brûkt wurdt.

Piter van der Plank, taalsosjolooch te Waaksens (WD), reagearre as koreferint op Westra syn lêzing. Ek dy bydrage is hjir nei te lêzen.